Czy to nieśmiałość czy fobia społeczna?

Objawy fobii społecznej

Fobia społeczna, nazywana też lękiem społecznym jest bardzo rozpowszechnionym problemem. Osoby, które się z nim zmagają przede wszystkim obawiają się negatywnej oceny innych, którą przewidują w sytuacji swojego nieudanego wystąpienia publicznego. To wystąpienie publiczne nie musi wcale oznaczać wygłoszenia przemowy przed aulą pełną ludzi. Jak się okazuje większość czasu bierzemy udział w publicznym wystąpieniu: załatwienie sprawy w banku, zgłoszenie reklamacji w sklepie, zamówienie potrawy w restauracji, opowiedzenie wrażeń z wakacji znajomym, złożenie życzeń cioci – te i wiele innych sytuacji konfrontują nas z ludzką reakcją na naszą osobę. Osoba z fobia społeczną jest przekonana, że jej zachowanie nie zostanie zaakceptowane i w konsekwencji zostanie odrzucona, co z kolei spowoduje utratę poczucia własnej wartości.

Mechanizm podtrzymywania fobii społecznej

Osoby zmagające się z fobią społeczną są bardzo skupione na objawach fizjologicznych lęku, bieżącym wykonywaniu czynności i tego, jak to jest spostrzegane przez innych ludzi. To oczywiście powoduje, że lęk jest „podkręcany", a w efekcie wykonanie danej czynności może być słabsze. Osoby z fobią społeczną obawiają się, że zostaną odebrane jako lękliwe, słabe, nieradzące sobie, głupie. Mogą bać się np. składania podpisu w miejscu publicznym, bo będą im drżeć ręce lub rozmawiać z innymi, bo zaczną mieć rumieńce lub będzie im drżał glos. Aby postawić diagnozę fobii społecznej sytuacja społeczna niemal zawsze wywołuje reakcje lekową. Osoby z fobią społeczną mają bardzo silną potrzebę zrobienia dobrego wrażenia na innych. jeśli zachowają się w sposób oceniony przez siebie jako nieporadny, to będzie to miało katastrofalne skutki w postaci upokorzenia, utraty atrakcyjności społecznej, odrzucenia przez innych.

Leczenie fobii społecznej

W terapii lęku społecznego niezwykle ważna jest psychoedukacja pacjenta. Pacjent powinien wiedzieć jaki jest mechanizm powstawania fobii społecznej i jej podtrzymywania. Po zapoznaniu pacjenta z modelem fobii społecznej psychoterapia poznawczo –behawioralna skupia się na zmianie treści własnego wyobrażenia na swój temat. Pacjenci mają takie wyobrażenie siebie w sytuacjach społecznych:

• gdy nie wiedzą co powiedzieć to widzą siebie jako: „mało inteligentną lalunie"
• gdy drżą im ręce to widzą siebie jako: „pomyślą, że tracę panowanie nad sobą, bo drżenie rąk jest okropne"
• gdy zaczerwienia się to widzą siebie jako „niedołęgę z czerwoną buzią"
• gdy spocą się to widzą głównie krople potu na czole
• gdy trzęsie się głos widzą się jako „nieśmiałą, słabą i żałosną' (…)

Psychoterapia poznawczo–behawioralna opiera się na szeregu technik, które mają na celu bardziej rzeczywiste spojrzenie na sytuacje społeczne, na własne kompetencje, a w konsekwencji zmniejszenie lęku i poprawę komfortu psychicznego oraz poprawę funkcjonowania.